వేడుక

 సెలవురోజు మధ్యాహ్నపు సోమరితనంతో

ఏ ఊసుల్లోనో చిక్కుపడి నిద్రపోయి

కలలోని నవ్వుతో కలలాంటి జీవితంలోకి

నీతో కలిసి మేల్కోవడమే,

నాకు తెలిసిన వేడుక.

నీరెండ ఉదయాల్లో అద్దంలోకి వొంగి

ఇప్పుడిప్పుడే రంగు మారుతున్న గడ్డాన్ని

నువ్వు తడుముకున్నప్పుడల్లా

ఆ గరుకుచెంపలని తొలిసారి తాకిన

లేప్రాయపు తడబాటు క్షణమొకటి,

మెరుపై నన్ను చుట్టుముడుతుంది.

పట్టరాని నా ఇష్టం ముందు  

నీ వయసు కట్టుబానిసై మోకరిల్లుతుంది.  

వెలిసిపోని జ్ఞాపకమైనందుకు

పారేయలేని నీ పాతచొక్కాలా

ఉరికే యవ్వనంలో నువ్వు ముద్దరలేసిన

ఎన్ని నిన్నలో

ఫ్రిడ్జ్ మాగ్నెట్ మీద కుదురుకున్న 

నీ అయస్కాంతపు నవ్వుల్లా లాగుతూనే ఉంటాయి.

ప్రణయఝంఝ రేపిన మోహసంచలనాలు సర్దుమణిగాక,

అలవాటైన ఉనికి ఇచ్చే స్తిమితానివై నను కమ్ముకుంటావు.

ఉత్తిమాటనై నిను కప్పుకోబోతే

పెదాల మీద సీతాకోకరెక్కల్లా వాలి చెదిరిపోయే ముద్దువవుతావు.

తప్పని ఈ లోకపు వత్తిళ్ళ నుండి తప్పించుకుని వచ్చి

నే కావలించుకునే విరామ క్షణాల సమస్తమా...

నా కన్నా ముందే అలారం మీదకి  చేరే నీ చేయీ

నా డెస్క్ మీద నువు నింపి  ఉంచే నీళ్ళ సీసా

బాల్కనీలో విచ్చిన పిచ్చి పూవు  

ఆఖరికి

మీరా షాంపూ వాసన కూడా

ప్రేమఋతువులోకి నెట్టే ఇంట్లో,  

ఇన్నేళ్ళ తర్వాత ఈ రోజుకి కూడా ...

కలలోని నవ్వుతో కల లాంటి జీవితంలోకి

నీతో కలిసి మేల్కోవడమే

నాకు తెలిసిన వేడుక.

కవిని కలిసినరోజు

నారింజ రంగులు మీద వాలే సంజ వేళల్లోనో

ఏటవాలు కొండల మధ్య జలపాతపు తుంపర్లు పడే తావుల్లోనో

నీటి అద్దం మెరిసే ఏ నిశ్శబ్ద సాగరతీరాల్లోనో నిర్మల ఉదయాల్లోనో

నీలాకాశం వైపు చూపు సారిస్తే కంటికేదీ అడ్డుపడని విశాలమైదానాల్లోనో

కవీ... నిన్ను కలుస్తాననుకున్నాను.

మిగతాలోకం మీద చేతి రుమాలు వేసి

సీతాకోకను చేసి ఎటో విసిరేయగల ఓ మాయాజాలికుణ్ణి

గంటల్ని నిమిషాలుగా మార్చగల ఓ మంత్రదండాన్ని

నిన్నెంతో ప్రేమిస్తానని చెప్పడానికి నాలుగు పూవుల్ని

నా వెంటపెట్టుకుని నిన్ను కలవాలనుకున్నాను.

నా నిర్వ్యాపక సమయాలని నీ అక్షరమొక సూది మొనై పొడుస్తుందనీ 

నీ స్వరం - దిగులు గూడు నుండి నస పిట్టలని చెదరగొట్టి ఊరడిస్తుందనీ 

నా ఎలప్రాయాన్ని నీ కవిత్వమే నిర్వికల్ప సంగీతమై ఆవరించుకున్నదనీ 

మలినపడని ఉద్వేగమేదో నీ పేరు వినపడితే చాలు- నాలో చివాలున లేస్తుందనీ 

నీకు చెప్పాలనుకున్నాను.

కవీ..!!

చివరికి  నిన్ను శబ్దాల మధ్యా సమూహాల మధ్యా కలుసుకున్నాను.

అక్షరం వినా వేరేదీ లేని ఉత్తచేతులతో కలుసుకున్నాను.

మనిద్దరి మధ్య అదృశ్య కాంతిలా నిలబడ్డ మౌనంతో...

ఈ సాఫల్యక్షణాలను దోసిట్లో పోసిన జీవితానికి వినమ్రంగా ప్రణమిల్లాను.

స్కేట్ క్లాస్

 అనుకోకుండా వెళ్ళానక్కడికి. అయిష్టంగా.

చూడకూడదనుకుంటూనే చూశాను. వాడు పడుతుంటే చూశాను. లేస్తుంటేనూ.

శనాదివారాల్లో సాయంత్రాలు వెదర్ బాగుంటే పిల్లాడికి స్కేటింగ్ క్లాస్. కొన్ని పనులు ఎందుకో అనిల్‌కే అప్పజెప్పేస్తాను. సైకిల్ నేర్పించడం, స్కేట్ స్కూటర్, స్కేటింగ్, హెయిర్ కట్...కొత్త విద్యలు నేర్పించేటప్పుడో, మప్పితంగా మంచి అలవాట్లకు ఒప్పించేప్పుడో మాత్రమే కాదు, తలస్నానాలు చేయించడం, స్కూల్‌బస్ దగ్గర దింపడం లాంటి మామూలు పనుల్లో కూడా కొన్ని అనిల్‌కే ఇచ్చేస్తాను. వాడు ఇష్టపడడనో, ఇబ్బంది పడతాడనో గాయపడతాడనో అనిపించిన ప్రతి విషయానికీ నాకు తెలీకుండానే కొంత ఎడం పాటిస్తానని మొన్నెప్పుడో మేం మాట్లాడుకుంటుంటేనే అర్థమైంది. అలా తెలిసాక, ఊరికే ఆ ఇబ్బందిని కొంతైనా దాటడానికా అన్నట్టు, ఎప్పుడైనా నేనూ ఆ స్కేట్ క్లాస్‌కి వెళ్దామనుకున్నాను. అనుకోకుండా అనిల్‌కి వేరే పనిపడటంతో నిజంగానే నేను తీసుకెళ్ళాల్సి వచ్చింది.

అలా,

అనుకోకుండానే వెళ్ళానక్కడికి. కొంత అయిష్టంగానే.

చూడకూడదనుకుంటూనే చూశాను. వాడు పడుతుంటే చూశాను. లేస్తుంటేనూ.

దాదాపు గంటసేపు అక్కడి పిల్లలందరి దేహాలూ ఏ చప్పుళ్ళకూ అల్లర్లకూ చెదరని అపురూపమైన ఏకాగ్రతతో ఆ మైదానమంతా వలయాలుగా తిరగడం చూశాను. తేలిగ్గా, హాయిగా హేలగా వాళ్ళలా కాళ్ళ కింది చక్రాలతో కళ్ళ ముందు నుండి కదిలిపోవడం చూశాను. ఇష్టంగా ధైర్యంగా ఆ మైదానపు మూలల్లోకి చెదిరిపోవడం చూశాను. స్నేహంగా మళ్ళీ ఒకేచోటకు చేతులు పట్టుకు చేరిపోవడం చూశాను. కొందరి కళ్ళలో భయమూ చూశాను, కాళ్ళు పైనుండి కింద దాకా వణికిపోవడం చూశాను. జర్రున జారి, మోకాళ్ళ మీద పడిపోవడం చూశాను. పడి లేస్తుంటేనూ.

ఆట అయిపోయింది. హెల్మెట్ కింద, తడిసి అంటుకుపోయిన జుట్టు. మైదానమంతా వెలుగుతూ ఆరుతూ రంగు దీపాలు. బిగ్గరగా, పాదాలను ఆడించేంత సందడిగా, నరాలను తాకుతోందా అన్నంత దగ్గరగా -సంగీతం. ఆ ఉత్సాహపు లోకంలోకి వాడొక తుళ్ళింతై వెళ్ళిపోయాడు. తానూ అక్కడి స్వరకోలాహలంలో ఓ కేరింతై కలిసిపోయాడు. ఎదురుపడ్డ రంగుల లోయలోకి, నన్ను విడిచి, ఈకలా జారిపోయాడు.

రంగు దీపాల నీడలు నా మీదుగా కదిలి వెళ్ళిపోతున్నాయ్. మైదానం ఖాళీ అవుతోంది. రాత్రిని తోడు పిలుచుకున్న బెంగళూరు చలిగాలిలో ఉన్మత్తత మొదలవుతోంది.

దేహపు లోపలి వణుకుని స్వెటర్‌తో కప్పుకుంటూ చూశాన్నేను. చూస్తేనే అంటుకుపోయే ఆ పసిప్రపంచపు ఉత్సాహాన్ని. వాళ్ళ వాళ్ళ ఆటల్లో ఉన్నప్పుడు, ఒక్కరే ఉన్నప్పుడు, సంతోషంగా ఉన్నప్పుడు, ఒకే మాటను మంత్రంగా చేసుకుని, ఒకే పల్లవిని పదే పదే పాడుకుని, లోలోపలి సంబరమంతా కొత్త కదలికై వాళ్ళని కుదిపేయడాన్ని నిశ్చింతగా అనుభవిస్తూ, సమయాన్ని ఆ లేతపాదాల కింద నొప్పి తెలీకుండా తొక్కిపెట్టడాన్ని, చీకటి వేళల చలిగాలి నిర్దయని, దీపాల నీడలని, నా చిన్ని తండ్రిని.

మందారమా...మాటాడుమా...

మందారమా..మాటాడుమా...పొగమంచుకు తలుపులు తీస్తే పాటని తన చుట్టూ తిప్పుకుంటూ వస్తుంది దేవి. ఆమె గిన్నెలు తోముతున్నంత సేపూ ఆ రెండు మాటలే కూనిరాగాలై వంటిల్లంతా తిరుగుతాయి. మందారం మాటాడకుండా ఎందుకుంటుంది. రొమాన్సింగ్ అక్కా..నువ్వు చూళ్ళేదా కాంతారా! నవ్విపోతుంది. చందనపు చెక్క పట్టపగలే గుండెల్ని గుచ్చుకుంటుంది.

*

వెలుగూచీకట్లను బట్టి వేళను పోల్చుకోవాల్సిన కాంక్రీట్ జంగిల్ లో..వెళ్ళేప్పుడు ఉన్న ఉత్సాహం తిరిగి వస్తుంటే ఉండదు. సాయంత్రపు నడక.

సీజన్స్‌తో నిమిత్తం లేకుండా అన్ని పూలూ దొరికేస్తున్న కాలం...పూల బళ్ళ దగ్గర ఆగిపోవాలనిపించే పరిమళపు తుఫాను.

వీధి చివర. గుబురు చెట్ల నీడన భూమిని తవ్వుకుని చిన్న కుక్కపిల్లలు. ఆగి ఉన్న కారుని ఆనుకుని నిలబడి - పడుచు జంట.

జబ్ దీప్ జలే ఆనా...

*

పగటి పరుగు ఆపి రాత్రి దుప్పటిలోకి నిశ్చింతగా ముడుచుకోవాల్సిన వేళ. పిల్లల అరుపులు ఆగిపోయేసరికే రోజు పూర్తైన విశ్రాంతిలోకి ఒరిగి, మనసంతా అలజడుల జాడ లేని హాయి. ఐపోయిన హోంవర్క్‌ల దొంతర. నా వేళ్ళ మీద చల్లారి పిల్లాడి నోటిలోకెళ్ళే ముద్ద. బడి సంగతులు. పసి కోపాలు. నేర్చుకున్న విద్యలు. ప్రదర్శనలు. 'When I get older, I will be stronger...' పిల్లిమొగ్గై వాడు దూకబోతే పట్టి ఆపి...

*

ఒక రాగం నుండి ఇంకో రాగంలోకి. ఎప్పటికీ పూర్తిగా పట్టుబడని పాటై...జీవితం.

శివతాండవ సహాయవల్లి- పరిమి శ్రీరామనాథ్

 గొప్ప కవిత్వం అని దేన్నైనా పిలవడానికి నా దగ్గర ఉన్న ఒకే ఒక్క తూనికరాయి లోలో ఎగసే స్పందన. మంచి కవిత్వం చదువుతుండగానే నాకు అనుభవమవుతుంది, నాలో కంపన కలిగిస్తుంది. హృదయంలో నిర్లక్ష్యం చేయ వీల్లేని మోతాదులో ఉత్సాహం తుళ్ళిపడుతుంది. ఒక కొత్త మనిషితో ఇష్టంగా ఏర్పడ్డ పరిచయంలోని ఆహ్లాదమో, ఒక కొత్త పాఠం స్వయంగా నేర్చుకుని అర్థం చేసుకున్న సత్యం లోపల రేకెత్తించే ఉద్వేగమో, నరాల్లో పొంగులా ఉరకలెత్తే అకారణ సంతోషమో- మంచి కవిత్వాన్ని చదువుతున్నప్పుడు అనాయాసంగా అనుభవంలోకి వస్తుంది. తరచి, వివేచించి, తర్కంతో మేధతో ప్రతిపదార్థ తాత్పర్యాలను ఇంకించుకుంటూ విశ్లేషించుకునేలోపే, గొప్ప కవిత్వం నిశ్శబ్దంగా లోలోపల స్థానం స్థిరపరచుకుంటుంది. అయితే, ఒక బలమైన విమర్శ ఆ కవిత్వానికి దొరకడమంటే, క్షణికోద్రేకంలా ఎగసిన ఆ ఆవేశాలకు ఒక ఆమోదముద్ర దొరకడం లాంటిది. అట్లాంటి విమర్శ, పాఠకుడు పొందిన అపురూపమైన అనుభవానికి ఇంకాస్త బలాన్ని, జీవాన్ని, పొడిగింపునీ ఇస్తుంది.

సరస్వతీపుత్ర శ్రీనారాయణాచార్యుల వారి శివతాండవం అట్లాంటి మహాకావ్యమైతే, ఆ కవిత్వ బలిమిని వేయందాల ప్రకటించిన వ్యాఖ్య - మిత్రులు శ్రీ పరిమి శ్రీరామనాథ్ గారి శివతాండవ సహాయవల్లి.

వర్షాకాలంలో ఎత్తైన కొండల మీద నుండి ఉధృతమైన వేగంతో కిందకి దూకే జలపాతాలను మీరు చూసే ఉంటారు. కొండ రాళ్ళ మీద నుండి దూకుతూ మధ్యమధ్యన ఎగసిపడుతూ, ఆ ప్రవాహమలా అలా క్రిందకు మళ్ళిపోతుంది. ఈ వ్యాఖ్య చదవడానికి ముందు పుట్టపర్తి వారి స్వరంలో శివతాండవం విన్నాను. ఏమానందము భూమీ తలమున... అన్న మొదటి వాక్యం అచ్చు ఆ జలపాతపు మొదలే! ఆపైన ఆ పదప్రవాహాన్ని అచ్చెరువున గమనించడమే మిగిలింది. క్షణక్షణానికి కొత్తగా కనపడుతూ (క్షణేక్షణే యన్నవతాముపైతి తదేవరూపం రమణీయతాయాః ) ఈ శివతాండవమొక సౌందర్యస్వరూపమై ఆ కాసేపూ నా కళ్ళముందు కదిలింది.

అలలై బంగరు/కలలై, పగడపుఁ/బులుఁగుల వలెమ/బ్బులు విరిసినయవి/శివతాండవమట!/శివలాస్యంబట!

స్థూలంగా చెప్పాలంటే, భూమీతలమున ఒకానొక శుభదినాన సంధ్యాసమయాన జరిగిన శివతాండవ వర్ణనే ఈ కావ్యం. శివతాండవానికి ముందు ప్రకృతి సన్నద్ధమవడం, శివుడి వర్ణన, శివుడి నాట్యలీలా విశేషం, " విశ్వమంతా విభుని ప్రాణమందిరమైన.." అన్నట్టు, ఆ తాండవానికి ప్రకృతి ప్రతిస్పందనలూ, ఇక మునులూ, దేవతలూ, దిక్పాలకులూ ఆ శివ తాండవాన్ని చూసి రంజిల్లిన మనసుతో మహదానందంతో తూగిపోవడం, అటుపైన హరిహరాభేదదర్శనం దాకా ఒక ఎత్తు. అటుపైన శివాలాస్యం.

ఇక ఈ వ్యాఖ్య, మొదటే చెప్పినట్టు, ఈ కావ్యం చదువుతూండగా మనలో విరిసిన రసానందాన్ని పదిలపరుచుకునేందుకు, తేనెవాకలా సాగిన ఈ కావ్య మాధుర్య రహస్యాన్ని తనివారగ్రోలుటకు అయాచితంగా దక్కిన ఒక ఉపకరణం.

వృత్త నృత్త నృత్య నాట్యాల దగ్గర మొదలుకుని, కావ్య ఔచిత్య శిల్పాన్ని విప్పి చెప్పడం దాకా, పడ్డ ప్రతి పదపు అర్థం చెప్పడం మొదలు ప్రత్యేకించి ఆ పదమే వాడడంలోని విశేషాన్ని విపులీకరించడం దాకా, ఛందస్సుని చర్చలోకి తీసుకురావడం మొదలు, అనుమానమున్న చోట గురువు లఘువుల లెక్క సరి చూడడం దాకా, తెలిసిన పదాలను మననం చేయించడం నుండి, స్మృతిపథం నుండి దొర్లిపోయిన పదాలని కళ్ళ ముందు తెచ్చి, మరిచిపోయిన తెలుగు సౌందర్యాన్ని, తెలుగు పద్యపు సొగసుని, గాంభీర్యాన్ని, తెలుగు కవుల శక్తిని పుటల నిండా పరవడం దాకా, ఈ వ్యాఖ్య ఎన్ని బాధ్యతలు నెరవేర్చిందో లెక్కతేల్చలేం.

తలపైని జదలేటి యలలు దాండవమాడ

నలలత్రోపుడుల గ్రొన్నెల పూవు గదలాడ

మొనసి ఫాలముపైన ముంగురులు చెఱలాడఁ

కనుబొమ్మలో మధుర గమనములు నడయాడఁ

కనుపాపలో గౌరి కసినవ్వు బింబింప..

నిజానికి ఈ కావ్యంలోని ఏ పద్యం తీసుకున్నా కవి ఊహాచతుర్యానికి కైమోడ్చాల్సిందే. పై పాదాలు తాండవమూర్తి వర్ణనలోకి తీసుకెళ్ళే పంక్తులు. ఒక్కో పదంలో ఎనలేని అందం! చదలేరు అంటే ఆకాశగంగ. క్రొన్నెలపూవు బాలచంద్రుని పేరు.

శిరసుపైన గంగాదేవి అలలు తాండవిస్తుంటే, ఆ అలల తోపుడుకి అక్కడే శిరసుపైన ఉన్న బాలచంద్రుడు కదిలిపోవడమ్మనది ఎంత రమ్యమైన ఊహ!

కనుపాపలో గౌరి కసినవ్వు బింబింప - అన్న చోట మీకు కసినవ్వు పసి నవ్వుగా వినిపించకపోతే, చదువుతూండగానే మీకా అర్థం స్ఫురించకపోతే, మీరీ పుస్తకం కొని చదవాల్సిందే. భాషాపరంగా మనకి కొంత అన్ లర్నింగ్ కావాలని ఆ పాదాన్ని రెండోసారి చదువుతూ మరీ మరీ అనుకున్నాను.

ముడుచుకున్న తామరపువ్వు ఒక్కో రేకునీ విప్పి ఆ సౌందర్యాన్ని మన చేత పెట్టడం, ఈ వ్యాఖ్యానం. కేవలం కావ్యపు రేకురేకునీ వ్యాఖ్యానించడానికే పరిమితం కాలేదీ వ్యాఖ్యాత. మధ్య మధ్యలో సందర్భోచితంగా ఉదహరించిన పాదాలూ (ఉదాహరణకు ఆనందకుమారస్వామి పంక్తులు) పాఠకులకు ఎన్నో విశేషాలు చెబుతాయి, తాత్విక చింతనలో మునిగేలా చేస్తాయి. అలా చూసినప్పుడు, ఈ పుస్తకం ఒక పూటలో పూర్తి చేయగలిగేది కాదు.

కానీ, ఈ పుస్తకం అనూహ్యంగా నన్నలరించింది మాత్రం, ఈ శివతాండవం ముగిసే ఘట్టంలో. హరిహరాభేదం చూపిన ఘట్టంలో. అద్వైత భావాన్ని ముమ్మారు పలికి పాఠకుల్లో ప్రతిధ్వనింపజేసిన ఘట్టంలో.

పోతన హరిహరాభేదాన్ని ఊహిస్తూ భాగవతంలో "తనవున నంటిన ధరణీ పరాగంబు పూసిన నెఱి భూతి పూతగాగ/ ముందట వెలుగొందు ముక్తాలలామంబు తొగల సంగడికాని తునుక గాగ" అని అంటే, ఈ కవి ఏకంగా నలుపు కుత్తుక వాణ్ణి నీల మోహనుణ్ణి గావించి, అక్కడితో ఆగక, హరియె హరుడై, లచ్చి అగజాతై సరికి సరి తాండవములాడారన్నాడు. అప్పుడేమైంది! భేదభావాలన్నీ ప్రిదిలిపోయిన స్థితి సాకారమైంది. సమస్త భూమండలంలో అద్వైతమే ప్రతిధ్వనులీనింది.

"శోకమ్ము సంతోషమేకమ్ము, నరకంబు నాకంబు నేక, మ్మనంత ఆకాశమ్ము" - 'శోకమూ సంతోషమూ వేర్వేరు కావు. ఏకమే. నరకమూ నాకమూ వేరు కావు. ఏకమే. అనంతమైన ఆకాశం, ఈ పరిగతమైన భూమీ, నవనిథులూ, నీటిగుంటలూ, చెట్లూ విత్తనాలూ, కొత్తపూవులూ, పచ్చిమొగ్గలూ, గాఢాంధకారాలూ, విస్తృతకౌముదులూ; పరమ ఋషులూ, బ్రహ్మజ్ఞానం లేనివాళ్ళూ - ఇలా అందరికీ నేడున్నది ఒకటే. అదే అద్వైతము! అద్వైతము! అద్వైతము!'

మహనీయ వ్యక్తులు ప్రత్యేకంగా ఏ మాటా పాఠంగా చెప్పకపోయినా వారి జీవితమే ఒక ఉపదేశమైనట్టు, ఈ కావ్యం కూడా ఇక్కడ ఒక రహస్య సందేశాన్ని అందుకోగల పాఠకుల కోసం దాచి ఉంచింది. నేను వ్యాఖ్యాత మాటలని యథాతథంగా రాస్తాను.

"ఈ కావ్యాన్ని శివతాండవంపై కవి చేసిన స్తుతి అనుకుంటే, ఆ స్తోత్రానికి ఫలమిది. ఈ ఫలశ్రుతి ఏ పాపాలనో ఊరకనే తగలబెట్టేది కాదు. నవనిధులనూ, లౌకికభోగాలనూ అప్పనంగా కట్టబెట్టేది కాదు. కార్యసాధన కోసం చేయాల్సిన మానవప్రయత్నాన్ని మాయం చేయాలని చూడదు.

మానవుల మెదళ్ళలోని కుత్సిత భావాలను పగలదీసి, సంకుచితతత్వాలను భగ్నం చేసి, విశ్వవ్యాప్తమైన ఏకత్వదృక్కులను నేలమీదకు దింపాలన్నది ఈ కవికున్న కోరిక. "

ఎంత ఉదాత్తమైన కోరిక!

కావ్యప్రకాశ వ్యాఖ్యకు ముందుమాట రాస్తూ పుల్లెల వారు కావ్యానికి ఆనందం కలిగించడం ప్రధానమైనా అదొక్కటే ప్రయోజనం కాదనీ సన్మార్గోపదేశం కూడా కావ్యప్రయోజనం కావాలన్నది భారతీయ ఆలంకారికుల అభిప్రాయమనీ అంటారు. మనమున్న కాలానికి "ఉపదేశం" ఒక కాని మాట. ఆదర్శం అంటే అందుకోలేనిదేదో. అద్వైత భావాన్ని కళ ద్వారా లిప్తకాలానికైనా అనుభవంలోకి తెచ్చి హృదయక్షాళనకు ఉపకరించడం కన్నా ప్రయోజనమింకేముంటుంది. ఈ భావాన్నిలా ఎత్తి చూపించిన శ్రద్ధకు ఈ సహాయవల్లి శతవిధాల అపురూపం.

మనలో చాలామందికి తెలుగు భాష ఇష్టం. కవిత్వం ఇష్టం. రమ్యమైన పదాలూ, భావాలూ, కూర్పులూ ఇష్టం. కానీ ఒక్క బరువైన పదం కనపడ్డా దాని సౌందర్యాన్ని వెదికి సాధించుకోలేక వదిలేసుకుంటాం . పూర్తిగా అర్థం కాని ఊహ, ఎన్ని సంభ్రమరాసులను దోసిట పెట్టగలదో ఊహకందుతోన్నా అక్కున చేర్చుకోలేక పారేసుకుంటాం. ఆ శ్రమ, సమయం వెచ్చించాలనే కోరిక కొందరికుండదు. కోరిక ఉన్నా వెసులుబాటు ఉండదు కొందరికి. ఈ రెండూ ఉన్నా మార్గం తెలీక, ఉన్నతమైనదని ఎంత విస్పష్టంగా అర్థమవుతోన్నా గొప్ప సాహిత్యాన్ని అటకెక్కించేసే వారు ఇంకొందరు. అందుకే, మనికిప్పుడు మంచి కవిత్వంతో పాటు మంచి వ్యాఖ్యానాలు కావాలి. ఆ కవిత్వపు లోతులు, సౌందర్యాలు, అర్థాలు, సందర్భాలు చెప్పే విమర్శకులు కావాలి. అభిరుచిని, పరిధిని పెంచుకోవడానికి, సాహిత్య లోకపు రహస్య ద్వారాల తాళాలు చేజిక్కించుకోవడానికి, పొరబాటున నేర్చుకున్న అనవసరపు పాఠాలు కొన్ని మరిచిపోవడానికి ఇది ఒక అవసరం. తెలుగు భాష ఉనికిని కోల్పోతుందని ఉద్యమాలు చెయ్యక్కర్లేదు, తళుకులీనే తెలుగు భాషా సౌందర్యం ఎవ్వరి కంటా ఎందుకు పడట్లేదని విచారించక్కర్లేదు. ఇట్లాంటి కావ్యాలు, ఇలాంటి వ్యాఖ్యలు కొందరికి అందుబాటులో ఉంచగలిగితే చాలు. అది చేసే మేలు ఊహాతీతమనడానికి, ఈ పుస్తకం సాక్షిగా నేనెంతమాత్రమూ వెనుకాడను.

*

ప్రతులకు, మిత్రులు పరిమి శ్రీరామనాథ్(Parimi Sreeramanath) గారికి మెసేజ్ చేయగలరు లేదా.

నవోదయ బుక్స్‌లో ఈ లింక్ ఉపయోగించి ఆర్డర్ చేయగలరు.

https://www.telugubooks.in/.../shivathandava-sahayapalli...

Like

Comment

Share

TGIF

పొగమంచు వాకిట్లో

సౌందర్యప్రతిమలా

మట్టిప్రమిద

గుమ్మం పక్క వైరుబుట్టలో

పాలపేకట్లు.

ఇంకా విప్పని న్యూస్‌పేపర్ ముడి

11 నవంబరు, 2022.

శుక్రవారం.

ఈవాల్టి ఉత్సాహానికి

ఇవాళన్నదే కారణమవడం- ఆహా!

ఆకాశం నుండి బాల్కనీలోకి

బంగారు కాంతుల వంతెన 

ఎర్ర మట్టి కుండీలో

లేతగా మెరుస్తూ మెంతాకులు.

పచ్చిపాలపొంగు వాసనల మధ్య

టేబుల్ మీద మూడు కప్పులు, 

వాటి చుట్టూ వారాంతపు సరదాలు

వారాంతానికే వాయిదా పడే పనులు

అనుభవిస్తేనే అర్థమయ్యే

మెత్తని నూలుబట్టల సౌకర్యంలో 

కాల్స్, కాన్సిల్డ్ మీటింగ్స్ మధ్య

చూస్తూ చూస్తూండగానే 3 PM రిమైండర్. 

స్పోర్ట్స్ క్లాస్ దుమ్మునీ

సంబరాలనీ దులుపుకుంటూ

స్కూల్ బస్. బుజ్జాయి హాయి నవ్వూ. 

Comeon comeon turn the radio on..

వీధవతలి పార్టీ మ్యూజిక్‌ని

లీలగా మోసుకొచ్చే సాయంకాలపు చలిగాలి

మునిచీకట్లను కోస్తూ

వీధిదీపాల పసుపు వెలుతురు

విద్యుద్దీపతోరణాల నడుమ

కుదురుగా ఓ కార్తీకదీపం

కాంతులన్నిటినీ లయం చేసుకుంటూ  

తదియ వెన్నెల రేయి

దోసగింజ బొట్టుబిళ్ళ

వంగపూల తెల్లదుప్పటి

పరుచుకునే జీవనానందం

నా ఈ తీరిక సమయాల్లో నుండి..

Thank God It's Friday!!   

లేతకౌగిలి

 మధ్యాహ్నం మూడు మూడున్నర మధ్యలో వీధిలోని అపార్ట్‌మెంట్‌లలో నుండి అమ్మలూ నాన్నలూ అమ్మమ్మలూ తాతయ్యలూ ఒక్కొక్కరుగా బయటకొస్తూ ఉంటారు. స్కూల్ బస్‌లు వచ్చే సమయం కదా- బయలుదేరిన వేళను బట్టి, కొందరు కంగారుగానూ, కొందరు నింపాదిగానూ నడుస్తూంటారు. ఇంకా బడికెళ్ళే వయసు రాని పిల్లలు మిగిలున్న అదృష్టమంతా ఇసుక గుట్టల మధ్య దొర్లించుకుంటూ ఉంటారు. ఆ వేళకి ఆఫీసు కాల్స్ ఏవో నడుస్తూ ఉంటాయి నాకు. ఈ రోజుకి మిగులున్న పనుల గురించీ, రేపటి పనుల గురించీ కూడా ఆఫీసు వాళ్ళతో ఆ టైంకి మాట్లాడటం ఒక అలవాటు. వీధి మలుపులో అందరూ ఎదురుచూపులతో నిలబడి ఉంటారు. నేనూ అలాగే..అందరిలాగే. ఆ చెట్ల కిందే ఎక్కడో ఓ చోటు చూసుకు బస్ కోసం చూస్తూ ఉంటాను.

ఒకదాని వెనుక ఒకటిగా పసుపుపూల రథాల్లా ఆ బస్సులు రానే వస్తాయి. ఒక్కో రోజు కోలాహలంగా దిగుతారందరూ. అన్ని స్కూల్ బస్సుల వాళ్ళూ. అడిగితే, ఏవో ఆటలాడుకున్నామని చెప్పాడు ప్రహ్లాద్ ఒక రోజు. ఇంకోరోజు పెద్ద క్లాసుల పిల్లలు బస్‌లో క్విజ్ పెట్టారుట. ఇంకో రోజు స్పోర్ట్స్ క్లాస్ అవగానే బస్ ఎక్కామన్నాడు. వాళ్ళ ఆనందాన్ని నిలిపి ఉంచుతున్న రహస్యాలేవో ఈ నెల రోజుల్లో నాకూ కొంతకొంతగా అర్థమవుతూనే ఉన్నాయి. సోమవారాలు రొటీన్ తప్పినందుకో ఏమో కాస్త బద్ధకంగా ఉంటారు. కొందరు చంటివాళ్ళు నిద్రకళ్ళతో దిగుతారు. కొందరు కోపంగా. కొందరిని బస్‌లోని ఆయా దింపుతూ.."జాగ్రత్త, పడుకుంటే లేపాను.." అని చెప్పి మరీ అందిస్తుంది.

నిన్న అట్లా బస్ ఆగగానే, కాస్త హుషారు మొహంతో కిటికి లో నుండి నాకు చేతులూపుతున్న ప్రహ్లాద్ ని చూస్తూ బస్ దగ్గరికి వెళ్ళాను. లంచ్ బాక్స్ ఎత్తి ఊపి చూపించాడు -ఖాళీ అన్నట్టుగా. చెప్పద్దా..ఎంత సంతోషం వేసిందనీ..వేళ్ళన్నీ ముడిచి గాల్లో ఓ ముద్దు విసిరాను. పిల్లలొక్కొక్కరిగా దిగుతున్నారు, వాడినీ లేచి రమ్మని సైగ చేశాను.

ఈ లోపు..ఉన్నట్టుండి, నా చేతికి ఒక బుజ్జి లంచ్ బాక్స్ వేలాడేసి, అమాంతం నన్ను చుట్టుకుందో చిట్టి ప్రాణం. ఉలిక్కిపడి చుట్టూ చూశాను. "బేటా..బేటా.." వాళ్ళమ్మ...సారీ చెప్పి తీసుకుపోయింది.

నిన్నెందుకు హగ్ చేసుకుంది?

రోడ్ దాటుతుంటే అడిగాడు.

"బేబీస్ కి తెలీదమ్మా..." వాడే చెప్పాడు, చొక్కా సర్దుకుంటూ.

ఇసుక గుట్టల మీద ఆడుకుంటున్న పిల్ల మూక నా నవ్వుకి చెదిరి మాటలాపి వెనక్కు తిరిగింది.

ఒక్క క్షణం వీధి వీధంతా నిశ్శబ్దంగా అయిపోయింది. ఊగుతున్న మా ఇద్దరి చేతుల మధ్య నుండి మిగతా లోకమంతా జారిపోయింది. ఆ లేత అమాయకపు కౌగిలొక్కటే చాలా సేపు నాతో నిలిచిపోయింది.